W listopadzie 2000 roku w warszawskiej Zachęcie, pokazano wystawę Naziści, która zakończyła się skandalem, zniszczeniem kilkunastu prac i zamknięciem ekspozycji. Autorem Nazistów był Piotr Uklański. Media pisały wówczas o zacieraniu faszystowskich zbrodni, a znany aktor Daniel Olbrychski rozstrzaskał szablą przed kamerami TV, wiszący na ścianie swój portret w hitlerowskim mundurze.
[Foto i źródło: materiały archiwalne i prasowe]
Jedna z wersji tej instalacji połączona była z pracą Dance Floor (1996), czyli pulsującymi światłami w stylu disco, zamontowanymi w podłodze, oraz polskim godłem umieszczonym na ścianie. Uklański zaprzeczał, że Naziści to była czysta prowokacja, choć dzięki tej pracy udało mu się zaistnieć w świecie wielkiej sztuki.
W roku 2006 roku jego najsłynniejsze dzieło zostało sprzedane na londyńskiej aukcji w Phillips de Pury & Company za 568 tysięcy funtów.
Kolejną ciekawą, pacyfistyczną pracą artysty był Bez tytułu (Jan Paweł II). Dzieło to reprezentowało sztukę polską na Biennale w Sao Paulo w 2004 roku. Artysta przedstawił tam monumentalną fotografię o wymiarach 4 x 5 m z podobizną Jan Pawła II, utworzoną z ludzkich ciał sfotografowanych z lotu ptaka. Do zdjęcia pozowało artyście kilka tysięcy żołnierzy brazylijskich, ustawionych na scenie o konturach w kształcie głowy papieża.
Piotr Uklański to artysta nieprzewidywalny, niepokorny i nieobliczalny, który często sięga po motywy z narodowej ikonosfery. Jest twórcą uznanym w kraju i za granicą. Jego instalacje i fotografie zdobią zbiory wielu muzeów sztuki współczesnej na całym świecie m.in. w Warszawie, Paryżu i Nowym Jorku.
W Paryżu, największą trudnością była wówczas komunikacja. Telefony z Warszawy dzwoniły w moim nowojorskim mieszkaniu, gdzie odbierała je żona i próbowała mnie łapać we Francji w hotelu bądź galerii, gdzie instalowałem wystawę. Oczywiście nieprzyjemne były listy, jakie otrzymywała Anda Rottenberg jako szefowa Zachęty, interwencje ministra kultury, który żądał ode mnie zmian, zaaresztowanie prac przez policję… Ale nie przesadzajmy. Pomagał mi dystans, również ten geograficzny. To nie było wydarzenie, które zmieniło mnie jako artystę. Pokazywałem „Nazistów” w dziesięciu miastach, m.in. Chicago, Nowym Jorku… Tylko w Londynie przed otwarciem budzili kontrowersje.
Piotr Uklański (ur. 1968 w Warszawie) — polski artysta, reżyser i fotografik, mieszkający na stałe w USA. Ukończył studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w 1991 wyjechał do USA. Reżyserował m.in. teledyski i zajmował się fotografią. Miał wiele wystaw indywidualnych, m.in. w Sandomierzu (Pojedynek w pojedynkę, 1993), Lublinie (Życie jakie powinno być, 1995), Nowym Jorku (More Joy of Photography, 1997). W Polsce rozgłos przyniosła mu wystawa Naziści w warszawskiej Zachęcie w listopadzie 2000 roku (wcześniej prezentowana w Londynie), przedstawiająca aktorów w rolach oficerów niemieckich okresu II wojny światowej; wystawa została demonstracyjnie zniszczona przez Daniela Olbrychskiego, który również znalazł się wśród sportretowanych aktorów (na fotosie z filmu Jedni i drudzy Claude’a Leloucha). W 2006 Uklański sprzedał Nazistów na aukcji w Londynie za 568 tys. funtów. Z innych znanych prac Uklańskiego można wymienić Dance Floor (1996) — przeniesienie posadzki z klubu nocnego; mozaikę z ceramicznych odpadków produkcyjnych przed Domem Towarowym Smyk w Warszawie (1999); cykl Joy of Photography, prezentujący piękno natury (od 1997). W 2004 roku zrobił portret Jana Pawła II z setek brazylijskich żołnierzy. Uklański posługuje się różnymi środkami twórczymi, poza fotografią i filmem m.in. instalacją, wideo, performance. W Stanach Zjednoczonych zajmował się również reżyserią teledysków gwiazd sceny muzycznej. Jako reżyser filmu fabularnego zadebiutował westernem Summer Love z udziałem Bogusława Lindy, Katarzyny Figury i Vala Kilmera (2005) pokazanym na 31. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Uklański oprócz reżyserii napisał również scenariusz oraz wyprodukował ten film. Jest żonaty z Alison Gingeras, kuratorką sztuki, z którą ma dwójkę dzieci Marię i Lucjana.
