Aksjomaty neoliberalizmu zostały podważone w „Doktrynie szoku” („The Shock Doctrine”) — brytyjskim filmie dokumentalnym z 2009 roku, w reżyserii Michaela Winterbottoma i Mata Whitecrossa. Autorski scenariusz napisała, na motywach swojej bestsellerowej książki z 2007 roku, kanadyjska pisarka Naomi Klein.
„Doktryna szoku” Naomi Klein stała się globalnym bestsellerem. Była to książka ważna, celnie uderzająca w aksjomaty neoliberalizmu. Dziś jest bodaj jeszcze ważniejsza, bo przecież tezy zarówno „Doktryny szoku”, jak i „No Logo” w kontekście ostatniego wielkiego kryzysu okazały się w znacznej mierze trafne. W każdym razie trafniejsze niż dogmaty bezkrytycznych wyznawców wolnorynkowej globalizacji, w rodzaju Alaina Greenspana czy zaangażowanego w plan Balcerowicza Jeffreya Sachsa, którzy toczyli zresztą z Klein poważne spory i debaty.
Tytułowa doktryna szoku ma swoje źródło w radykalnych teoriach Miltona Friedmana i innych ekonomistów tzw. „szkoły chicagowskiej”. W praktyce oznacza ekonomiczną eksploatację krajów dotkniętych kryzysem, klęskami żywiołowymi lub wojną. Swój poligon doświadczalny przeszła w Chile, gdzie po zamachu stanu Augusto Pinocheta przeprowadzono gruntowne reformy. Skutkiem chilijskiego cudu był wprawdzie wzrost dochodu per capita, lecz towarzyszył temu drastyczny spadek płac i powiększające się bezrobocie.
Materiały archiwalne przeplatane są w filmie z fragmentami wykładów Naomi Klein oraz wywiadami, jakie przeprowadziła z m.in. Janine Huard, ofiarą eksperymentalnych praktyk psychiatrycznych, które dały podwaliny pod dzisiejsze techniki tortur stosowanych przez CIA. Ten śmiały dokument, pokazywany m.in. na festiwalach w Berlinie, San Sebastian, Turynie, obejrzeć powinien każdy, zwłaszcza w czasach, gdy słowo „kryzys” nie znika z doniesień medialnych. — Youtube
DOKTRYNA SZOKU
Reżyseria: Michael Winterbottom, Mat Whitecross
Scenariusz: Naomi Klein na podstawie własnej książki
Zdjęcia: Ronald Plante, Rich Ball
Dystrybucja: Hagi
Produkcja: Wielka Brytania 2009
