Wulgarni, elektroniczni wandale: 4chan czyli elita internetu

22 mln userów nie może sie mylić.

Jeżeli bywasz na stronie 4chan lub przynajmniej o niej słyszałeś, to znaczy, że jesteś kimś, a nie tylko twiterowo-fejsbukowo-reklamowym mięsem armatnim. 4chan.org to elita sieci. Nie w sensie zamożności czy pozycji społecznej, ale wolności i niezależności. Strona ta, założona w 2003 roku w sypialni pewnego piętnastolatka z Nowego Jorku, została określona przez brytyjski The Guardian mianem obłąkanej, młodocianej, błyskotliwej i niepokojącej. To jedno z niewielu, o ile nie jedyne miejsce w Internecie, gdzie użytkownicy na tak dużą skalę wciąż mogą publikować swoje posty anonimowo. Anonimowo — czyli po angielsku anonymous — dokładnie tak, jak nazwa słynnego hakerskiego stowarzyszenia, które pomogło w znacznym stopniu obalić egipski reżim Hosniego Mubaraka.

Wolność słowa jest na 4chanie, a nie na Twitterze.

Anonymous w swoich białych maskach Guy’a Fawkesa narodził się właśnie na 4chanie. Z czego tak naprawdę, oprócz hakerskiej elity, znany jest 4chan? Z tego, że to właśnie tam po raz pierwszy w Internecie zaczęły się ukazywać tzw. memy, czyli karykaturalne obrazki połączone z ironicznym komentarzem. Pierwszymi memami były tzw. Lolcats — zdjęcia domowych kotków, opatrzone surrealistycznymi komentarzami.

Później przyszła kolej na tzw. rickrolling, czyli memy z człowiekiem o nazwisku Rick Astley — piosenkarzem znanym z nieśmiertelnego przeboju Never Gonna Give You Up. Często się zdarzało, że hakerzy z 4chan umieszczali taki mem z podobizną Ricka pod linkami oficjalnych i szanowanych witryn internetowych. Złośliwi twierdzą, że sukces tych memów przyczynił się w znacznym stopniu do rewitalizacji przybladłej kariery Ricka.
Kolejnym słynnym memem ze stajni 4chan był tzw. Pedobear, czyli misio-pedofil, służący do niszczenia osobników przyłapanych na próbach molestowania dzieci online. Wyobraźmy więc sobie blog, stronę, portal społecznościowy, gdzie nie obowiązują żadne zasady, gdzie nie ma czegoś takiego jak „rejestracja”, gdzie gromadzi się cała intelektualna, młoda, zbuntowana i niepokorna elita anglojęzycznej sieci.

Brzmi intrygująco i tak właśnie jest. Dodajmy do tego fakt, że tych ludzi nikt nie kontroluje, nie okłamuje i nie oszukuje, gdyż w ogromnej większości to eksperci, którzy informatyczną wiedzę wyssali z wypalonych blantów. W dodatku anonimowi, co nadaje całej tej społeczności ulotną aurę tajemniczości. Czy 4chan to tylko, jak twierdzą ich wrogowie, wulgarni elektroniczni wandale, czerpiący chorą satysfakcję z niszczenia i wyśmiewania innych? Nie sądzę. 4chan to prekursorzy nowych idei, a mówiąc górnolotnie — ostatni strażnicy wolności Internetu. Od dawna jest jasne, że wielkie korporacje i rządy najbogatszych państw chcą ocenzurować i kontrolować Internet. Nie udaje im się to, w dużej mierze, dzięki działalności niezależnych grup i środowisk społecznych, wywodzących się z Anonymous i 4chan. Zwykłym śmiertelnikom, dla których szczytem internetowej inwencji jest posiadanie konta na fejsie, może się wydawać niepojęte to, że komuś jeszcze chce się o coś walczyć i przeciwko czemuś buntować.

22 mln userów nie może sie mylić

Jak działa 4chan? Wygląda jak duże forum, podzielone na kilkanaście bloków tematycznych, gdzie można dyskutować na tak przyjemne tematy jak sex zabawki, filtry do kawy czy japońskie animacje dla dzieci. To, co jest absolutnie geniealne i niespotykane na tak badziewnych forach jak Reddit czy Wykop to fakt, że nie musisz się ani rejestrować, ani logować i nie potrzebujesz nicka nawet do anonimowego wpisu. To daje ci moc, jakiej nie miał nawet Lord Vader — możesz udostępniać wszystko, co ci się żywnie podoba, bez obawy o ujawnienie swojej tożsamości (zakazane jest publikowanie dziecięcej pornografii). To również powoduje, że nie możesz w sumie nawiązywać z nikimi bliższego kontaktu, ponieważ nie wiesz do kogo kliknąć, skoro twój rozmówca nie ma nicka. Tak, to dość dziwne — kilku socjologów ze Stanów napisało o tym prace dyplomowe.

Druga superdziwna sprawa to fakt, że wątki (threads) po pewnym czasie wygasają, czyli użytkownicy nigdy nie są pewni co zobaczą za chwilę i nigdy nie wiedzą, co ich czeka podczas surfowania. Tylko bardzo niewiele wątków trwa na 4chanie dłużej niż kilka dni!
Do tego obrazu dorzuć sobie anachroniczny interfejs, przypominający czasy I Wojny Światowej (kiedy nie było jeszcze Photoshopa), a otrzymasz produkt niestrawny nawet dla doświadczonych hipsterów z Powiśla. Podsumowując, 4chan to forum bez nazw i bez zasad (prawie), gdzie możesz robić wszystko, na co nasz ochotę.

Kto używa tej zarazy powiedziałby w Polsce dzban Jędraszewski. Według statystyk własnych 4chana, strony używają wykształceni, biali (głównie), anglojęzyczni absolwenci szkół wyższych, wykazujący zainteresowania japońską kulturą, grami komputerowymi, clipami video i nowoczesnymi technologiami. Pochodzący głównie ze Stanów, UK, Australii i Kanady, choć staty pokazują również obecność userów z Niemiec, Szwecji i Francji.

Założyciel 4chana, Christopher Poole, stwierdził ostatnio, że, ze względu na całkowitą anonimowość jego strony, nikt — nawet on sam — nie jest w stanie oszacować pełnej liczby użytkowników.

Dlaczego 4chan jest ważny

Są trzy powody. Pierwszy jest taki, że 4chan generuje olbrzymią ilość memów, które wchodzą później do internetowego mainstreamu. Jest więc inkubatorem nowych, sieciowych trendów. Drugi powód to fakt, że 4chan jest odpowiedzialny ze wszystkie największe przypadki sieciowego prześladowania, cybermobbingu i po prostu niewybrednych żartów. Trzeci powód, już wcześniej wspomniany, to uznawanie 4chan za kolebkę antyrządowego, hakerskiego ruchu Anonymous, znanego z wielu spektakularnych hwłamań na korporacyjne serwery.

Dobre rzeczy na 4chanie to:
1. LOLCats: zabawne personifikacje kotów.
2. Dusty the cat: użytkownicy 4chana namierzyli oprawcę zwierząt z Oklahomy i przekazali jego dane policji.
3. Advice animals: zdjęcia ludzi lub zwierząt, wyśmiewające ich wady.
4. Rage comics: serie krótkich, internetowych komiksów.
5. Rickrolling: sekretne linkowanie wiadomości do niezapomnianego hitu Rick Astley’s “Never Gonna Give You Up.”
6. Chocolate Rain: 4chanowcy wypromowali pieśń Tay’a Zonday’a “Chocolate Rain”, zmieniając tym samym rankingi muzyczne na YouTubie.

„Złe” rzeczy na 4chanie to:
1. Celebgate: wykradanie i upowszechnianie nagich fotek celebrytów.
2. Gamergate: nagłaśnianie przekrętów wśród dziennikarzy, zajmujących się grami video, co poskutkowało złamaniem karier wielu kobiet w tej branży.
3. The cyberbullying of Jessi Slaughter: pierwszy poważny przypadek tzw. cyberbullingu, kiedy użytkownicy 4chana doprowadzili 11-letnią dziewczynkę do próby samobójczej.
4. Google-and poll-bombing: masowe wpisywanie zapytań (fraz) do przeglądarki Google, co powodowało podnoszenie tej frazy w rankingu wyszukań i promowanie np. swastyki.
5. Fake bomb threats: anonimowe rozsyłanie wiadomości o podłożonych bombach.
6. #Cutforbieber: nakłanianie fanów Biebera do samookaleczeń, aby udowodnić swoje przywiązanie do idola.
7. #Leakforjlaw: podobnego typu żart, który miał nakłaniać młode kobiety do wysyłania swoich rozebranych zdjęć, aby okazać miłość aktorce Jennifer Lawrence.
8. Bikini bridge: wylansowanie mody na anorektyczne odchudzanie.
9. Apple Wave: nowy prank 4chanowców, czyli lansowanie plotki, że Iphona6 można ładować w kuchence mikrofalowej.
10. Ebola-chan: żart o podłożu rasistowskim, kpiący z osób chorych na ebolę, głównie w Afryce.

Zaintrygowany?
Zapraszam… i pamiętaj: co się wydarzyło na 4chanie, zostaje na 4chanie.
Zupełnie jak w Vegas.

Krzysztof C. Gretkus (1970) — dziennikarz, fotoreporter. W latach 90. publikował opowiadania i wiersze w legendarnym warszawskim magazynie literackim bruLion. W 1995 r. wydał tom wierszy pt. „Szept i wrzask”. W 1999 r. ukończył poemat prozatorski „Czarne Światło”, od 2013 r. dostępny na Amazon i Smashwords pod angielskim tytułem „Puff of Black”. W latach 2008-2012 fotoreporter współpracujący z magazynem The Polish Times i agencją fotograficzną London News Pictures (LNP). Więcej: Puff of black

Zobacz także: Według Snowdena PRISM umożliwia NSA przeglądanie poczty elektronicznej, dostęp do czatów i wideoczatów, oraz czerpanie informacji z serwisów społecznościowych.